Sunday, September 30, 2018

Ang Libro ni Josue

Panguna
   Ang Libro ni Josue maragtas sang pag-agaw sang Canaan sang mga Israelinhon sa idalom sang pagpangulo ni Josue, ang nagbulos kay Moises. Ang dalagku nga mga hitabo amo ang masunod: ang pagtabok sang mga tawo sang Jordan, ang pag-agaw sang Jerico, ang pag-inaway sa Ai, kag ang pagbag-o liwat sang kasugtanan sa tunga sang Dios kag sang iya mga tawo. Ang isa sang mga dinalan sang kasulatan nga nahibal-an sang madamo amo: "Pat-ura ninyo karon nga adlaw kon sin-o ang inyo alagaron . . . Pero ako kag ang akon panimalay magaalagad sa Ginoo" (24:15).

Balayan sang Kaundan
   Ang pag-agaw sang Canaan 1:1—12:24
   Ang pagpahatpahat sang duta 13:1—21:45
      a. Ang duta sa sidlangan sang Jordan 13:1-33
      b. Ang duta sa nakatundan sang Jordan 14:1—19:51
      c. Ang mga siyudad nga dalangpan 20:1-9
      d. Ang mga siyudad sang mga Levinhon 21:1-45
   Ang mga tribo sa sidlangan nagbalik sa ila lugar 22:1-34
   Ang pamilinbilin ni Josue 23:1-16
   Si Josue nagpahanumdom sang kasugtanan sa mga tawo didto sa Siquem 24:1-33

☆☆☆ JOSUE ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24
☆☆☆ JOSUE ☆☆☆


Deuteronomio

Panguna
Ang Deuteronomio amo ang mga pamulongpulong ni Moises sa mga Israelinhon sa duta sang Moab, sa diin sila nagdulog sa tapos ang ila malawig nga pagpanglakaton sa desierto kag manugsulod na sila sa Canaan sa pagpanag-iya sang duta.
Ang pila sang mga bagay nga importante nga makita sa libro amo ang masunod: 1) Si Moises nagapahanumdom sa mga tawo sang dalagku nga mga hitabo sang nagligad nga 40 ka tuig. Nagapangabay sia sa mga tawo sa pagpanumdom kon paano gintuytuyan sila sang Dios sa desierto, kag magmatinumanon kag magmainunongon sila sa Dios. 2) Ginasulit ni Moises ang Napulo ka Sugo kag ginpatalupangod niya sing maayo ang kahulogan sang Nahauna nga Sugo, kag nagapangabay sia sa mga tawo sa paghigugma sa Ginoo lamang. Dayon ginsulit niya ang nanglainlain nga mga kasugoan nga amo ang magagahom sa kabuhi sang Israel sa ginsaad nga duta. 3) Si Moises nagapahanumdom sa mga tawo sang kahulogan sang kasugtanan sang Dios sa ila, kag nagapangabay sa ila sa pagbag-o sang ila mga saad sa ila katungdanan sa amo nga kasugtanan. 4) Si Josue ginpili nga pangulo sang mga tawo sang Dios. Sa tapos ni Moises makanta ang mga ambahanon nga nagasugid sang katutom sang Dios, kag sa tapos niya mabendisyonan ang mga tribo sang Israel, napatay sia didto sa Moab sa sidlangan sang Suba sang Jordan.
Ang daku nga tema sang libro amo ini: Ang Dios nagluwas kag nagbendisyon sang iya pinili nga mga tawo nga iya ginahigugma. Gani, ang iya mga tawo dapat magdumdom sini, kag maghigugma kag magtuman sa iya, agod magkabuhi sila kag mag-agom sang kaayuhan nga wala nagauntat.
Ang yabi nga mga bersikulo sini nga libro amo ang 6:4-6, kag nagalakip ini sang mga pulong nga ginatawag ni Jesus ang labing daku sang mga kasugoan: "Higugmaa ang Ginoo nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusoon, sa bug-os mo nga kalag, kag sa bug-os mo nga kusog."

Balayan sang Kaundan
Ang nahauna nga pamulongpulong ni Moises 1:1—4:49
Ang ikaduha nga pamulongpulong ni Moises 5:1—26:19
 a. Ang Napulo ka Sugo 5:1—10:22
 b. Ang mga Kasugoan, mga pagsulondan, kag mga paandam 11:1—26:19
Mga tugon sa pagsulod sa Canaan 27:1—28:68
Ang kasugtanan ginbag-o 29:1—30:20
Ang katapusan nga mga pulong ni Moises 31:1—33:29
Ang kamatayon ni Moises 34:1-12

☆☆☆ DEUTERONOMIO ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34
☆☆☆ DEUTERONOMIO ☆☆☆


NUMEROS 《 | 》 JOSUE

Numeros

Panguna
Ang libro sang Numeros nagasugid sang maragtas sang mga Israelinhon sa sulod sang mga 40 ka tuig sugod sang paghalin nila sa bukid sang Sinai tubtob nakalambot sila sa nasidlangan nga dulonan sang duta nga ginsaad sang Dios nga ihatag sa ila. Ang ngalan sang libro may kaangtanan sa pinasahi nga bagay sa libro nga amo ang pagpanglista nga ginhimo ni Moises sang tanan nga mga Israelinhon sa bukid sang Sinai sa wala pa sila maghalin didto. Dayon sang magtaliwan ang isa ka kaliwatan may pagpanglista na man nga ginhimo sa Moab sa sidlangan sang Jordan. Halin sa una nga pagpanglista tubtob sa ikaduha nga pagpanglista nagkadto sila sa Cades Barnea sa nabagatnan nga dulonan sang Canaan kag sang wala sila makasulod sa ginsaad nga duta gikan didto nagtener sila sa malawig nga mga tinuig didto. Sang ulihi naghalin sila sa Cades kag nagkadto sila sa nasidlangan nga duog sang Suba sang Jordan, sa diin ang iban nagpuyo kag ang iban naghanda sa pagtabok sang Jordan pakadto sa Canaan sa pagpuyo didto.
Ang libro sang Numeros maragtas sang mga tawo nga masunson naluyahan kag nahadlok sa pag-atubang sang kabudlayan, kag nagsupak sa Dios kag kay Moises, ang tawo nga ginpili sang Dios sa pagpangulo sa ila. Maragtas ini sang katutom sang Dios kag sang iya mapinadayunon nga pag-atipan sa iya mga tawo, bisan nga sila masinalaypon kag di-matinumanon. Nagasugid ini sang mainunongon nga pag-alagad ni Moises sa Dios kag sa iya katawohan.

Balayan sang Kaundan
Ang mga Israelinhon nagahanda sa paghalin sa Bukid sang Sinai 1:1—9:23
a. Ang nahauna nga pagsenso sang mga tawo 1:1—4:49
b. Ang nagkalainlain nga mga kasugoan kag mga pagsulondan 5:1—8:26
c. Ang ikaduha nga Pascua 9:1-23
Halin sa Bukid sang Sinai pakadto sa Moab 10:1—21:35
Ang mga hitabo sa Moab 22:1—32:42
Ang malip-ot nga panugiron sang pagpanglakaton halin sa Egipto pakadto sa Moab 33:1-49
Ang mga tugon sa wala makatabok sa Jordan 33:50—36:13

☆☆☆ NUMEROS ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36
☆☆☆ NUMEROS ☆☆☆


Saturday, September 29, 2018

Levitico

Panguna
Ang libro sang Levitico may kaangtanan sa mga pari nga Levinhon. Ini nga mga pari amo ang nagadumala sang pagsimba sa Israel sadto anay, kag sila ang nagatudlo sa mga tawo sang kabubut-on sang Dios para sa ila kabuhi kag pagsimba.
Ang tagipusoon sang libro amo ang pagkabalaan sang Dios, kag ang mga paagi sang pagsimba kag pagginawi sang mga tawo sa Israel sa pagpadayon sang ila kaangtanan sa iya, "ang Balaan nga Dios sang Israel."
Ang labing matahom nga mga pulong sa sini nga libro makita sa 19:18. Gintawag ini ni Jesus nga ikaduha nga daku nga kasugoan. Ini nagasiling. "Higugmaa ang imo isigkatawo pareho sang imo kaugalingon."

Balayan sang Kaundan
Mga kasugoan nahanungod sang mga dulot kag mga halad 1:1—7:38
Ang pag-orden kay Aaron kag sa iya mga anak nga lalaki subong mga pari 8:1—10:20
Ang mga kasugoan nahanungod sang seremoniya sa pagpaninlo kag ang indi matinlo 11:1—15:33
Ang Adlaw sang Pagtubos 16:1-34
Ang mga Kasugoan nahanungod sa pagkabalaan sa kabuhi kag sa pagsimba 17:1—27:34

☆☆☆ LEVITICO ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
☆☆☆ LEVITICO ☆☆☆


EXODO 《 | 》 NUMEROS

Exodo

Panguna
   Ang ngalan Exodo nagikan sa Griego nga pulong nga kon sa aton pa "paggowa." Ini napatungod sa daku nga hitabo sa maragtas sang Israel nga ginasugid sa libro nga amo ang paggowa sang mga tawo sang Israel halin sa Egipto sa diin gin-ulipon sila. Ang libro may tatlo ka bahin. 1) Kapitulo 1-18. Ang pagluwas sang mga Hebreo sa kahiulipnan, kag ang ila pagpanglakaton pakadto sa Bukid sang Sinai. 2) Kapitulo 19-24. Ang Kasugtanan sang Dios sa iya mga tawo sa Sinai. Ginhatagan niya sila sing mga kasugoan sa pagbinatasan, sa gobyerno kag sa pagtuloohan. 3) Kapitulo 25-40. Ang pagpatindog sang duog nga pagasimbahan sang Israel, kag ang mga kasugoan nahanungod sang mga pari kag pagsimba sa Dios.
   Labaw sa tanan, ini nga libro nagasugid kon ano ang ginhimo sang Dios sang iya pagluwas sang iya naulipon nga mga tawo kag sang iya paghimo sa ila nga isa ka pungsod nga puno sing paglaom para sa palaabuton.
   Ang importante nga tawo sa libro amo si Moises. Sia amo ang ginpili sang Dios sa pagpangulo sang iya mga tawo gikan sa Egipto. Ang bahin sang libro nga nahibal-an sang madamo nga tawo amo ang Napulo ka Sugo sa kapitulo 20.

Balayan sang Kaundan
   Ang mga Israelinhon ginhilway sa Egipto 1:1—15:21
      a. Mga ulipon sa Egipto 1:1-22
      b. Ang pagkatawo ni Moises kag ang nahauna nga mga tinuig sang iya kabuhi 2:1—4:31
      c. Gin-atubang ni Moises kag ni Aaron ang hari sa Egipto 5:1—11:10
      d. Ang Pascua kag ang paghalin sa Egipto 12:1—15:21
   Halin sa Mapula nga Dagat pakadto sa Bukid sang Sinai 15:22—18:27
   Ang Kasugoan kag ang kasugtanan 19:1—24:18
   Ang Tolda sang Tilipunan kag ang pagtudlo nahanungod sang pagsimba 25:1—40:38

☆☆☆ EXODO ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
☆☆☆ EXODO ☆☆☆


GENESIS 《 | 》 LEVITICO

Genesis

Panguna
   Ang ngalan Genesis nagakahulogan 'ginsugoran.' Ang libro nagasugid nahanungod sang bug-os nga tinuga, ang ginsugoran sang tawo, ang ginsugoran sang sala kag pag-antos sa kalibutan, kag nahanungod sang kaangtanan sang Dios sa tawo. Ang Genesis sarang matunga sa duha ka bahin:
   1) Kapitulo 1-11 — Ang pagtuga sang kalibutan kag ang maragtas sang tawo sang una. Diri mabasahan ang maragtas ni Adan kag ni Eva, ni Cain kag ni Abel, ni Noe kag sang anaw, kag ang Tore sang Babilonia.
   2) Kapitulo 12-50 — Ang maragtas sang nahauna nga mga katigulangan sang mga Israelinhon. Ang nahauna amo si Abraham, nga kinilala tungod sang iya pagtuo kag sang iya pagtuman sa Dios. Dayon nagsunod ang sugilanon nahanungod sang iya anak nga si Isaac, kag sang iya apo nga si Jacob (nga ginatawag man si Israel), kag ang dose ka anak ni Jacob, nga amo ang ginhalinan sang dose ka tribo sang Israel. Ginahatagan sing pinasahi nga pagtalupangod ang isa sang mga anak nga si Jose, kag ang mga hitabo nga nagdala kay Jacob kag ang iban niya nga mga anak sa Egipto upod sa ila mga panimalay sa pagpuyo didto.
   Bisan nga ini nga libro nagasugid sang maragtas sang mga tawo, pero labaw sa tanan nagasugid ini sang ginhimo sang Dios. Ini nagasugod sa pagpamatuod nga ang Dios nagtuga sang duta kag sang tanan nga yara sa kahawaan, kag nagatapos sa isa ka saad nga ang Dios magapadayon sa pagkabalaka sa iya mga tawo. Sa bug-os nga libro ang Dios amo ang labing importante sa tanan. Nagahukom sia kag nagasilot sang mga tawo. Nagatuytoy sia kag nagabulig sa iya mga tawo, kag nagamando sang ila maragtas. Ining dumaan nga libro ginsulat sa pagbutang sa maragtas sang pagtuo sang isa ka grupo sang mga tawo, kag sa pagbulig nga ina nga pagtuo magapadayon nga buhi.

Balayan sang Kaundan
   Ang patuga sang bug-os nga tinuga kag sang tawo 1:1—2:25
   Ang pagsugod sang sala kag pag-antos 3:1-24
   Halin kay Adam pakadto kay Noe 4:1—5:32
   Si Noe kag ang anaw 6:1—10:32
   Ang Tore sang Babilonia 11:1-9
   Halin kay Sem pakadto kay Abram 11:10-32
   Ang mga patriarka: si Abraham, si Isaac, si Jacob 12:1—35:29
   Ang mga kaliwat ni Esau 36:1-43
   Si Jose kag ang iya mga utod nga lalaki 37:1—45:28
   Ang mga Israelinhon sa Egipto 46:1—50:26

☆☆☆ GENESIS ☆☆☆
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
☆☆☆ GENESIS ☆☆☆


| 》 EXODO

MGA HUKOM - Kapitulo 21

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Mga Asawa para sa Tribo ni Benjamin
1 Ang mga tawo sang Israel nagpanumpa sa Ginoo didto sa Mispa nga nagasiling, “Wala gid sing isa sa amon nga magatugot sang isa ka Benjaminhon sa pagpangasawa sang amon anak nga babayi.”
2 Nagkadto sa Betel ang mga tawo, kag naglingkod didto sa atubangan sang Dios tubtob sa gab-i. Naghibi sila sing tudo gid kag nagpanalambiton.
3 Nagsiling sila, "O Ginoong Dios sang Israel, ngaa bala natabo ini? Ngaa nga nakulangan sing isa ka tribo ang Israel?"
4 Nagbangon ang mga tawo sing aga pa gid sang madason nga adlaw, kag nagpatindog sing altar didto. Naghalad sila sing mga halad sang paghiambit kag sang mga halad nga sinunog.
5 Nagpamangkot sila, "Sa tanan nga mga tribo sang Israel, sin-o bala ang wala magkari sa sining pagkatipon sa atubangan sang Ginoo?" Nagpanumpa sila, nga ang bisan sin-o nga wala magkari sa Ginoo sa Mispa pagapatyon.
6 Pero ang mga Israelinhon nagpangasubo tungod sang ila mga kautoran nga mga Benjaminhon. Nagsiling sila, "Karon nga adlaw nadulaan ang Israel sang isa sang iya mga tribo.
7 Ano bala ang aton himuon sa paghatag sing mga asawa para sadtong mga nabilin nga buhi? Nakapanumpa na kita sa GINOO, nga indi kita maghatag sa ila bisan isa sang aton mga anak nga babayi."
8 Dayon nagpamangkot sila, “Sa tanan nga mga tribo sang Israel, sin-o bala ang wala magkari sa Ginoo sa Mispa?" Nasapwan nila nga wala sing isa halin sa Jabes, sa Galaad, nga nagkari sa kampamento sa pagpakigbahin sa pagkatipon.
9 Sang gintipon sing tingob ang tanan nga mga tawo, wala sing isa halin sa Jabes nga yadto didto.
10 Gani ang katilingban nagpadala sing 12,000 sang ila pinakamaisog nga mga tawo nga may mga sugo sa ila nga nagasiling, “Lakat kamo kag pamatyon ang tagsatagsa sa Jabes, lakip ang mga kababayin-an kag mga kabataan.
11 Amo ini ang himuon ninyo: pamatyon ninyo ang tanan nga mga lalaki, kag ang tagsa ka babayi nga indi na ulay.”
12 Nakakita sila sing 400 ka mga pamatan-on nga mga babayi nga ulay sa mga tawo sang Jabes, gani gindala nila sila sa kampamento sa Silo, nga yara sa duta sang Canaan.
13 Dayon ang bug-os nga katilingban nagpadala sing mensahi sa mga Benjaminhon nga yadto didto sa Bato sang Rimon, kag nagpangabay sa ila sa pag-untat sang inaway.
14 Nagbalik ang mga Benjaminhon, kag ang mga Israelinhon naghatag sa ila, sang mga pamatan-on nga mga babayi halin sa Jabes, nga wala nila ginpamatay. Pero kulang ining mga kababayin-an para sa ila.
15 Nagkasubo ang mga tawo tungod sang mga Benjaminhon, kay ang Ginoo nagguba sang paghiliusa sang mga tribo sang Israel.
16 Gani ang mga pangulo sang katilingban nagsiling, "Wala na sing mga kababayin-an sa tribo ni Benjamin. Ano bala ang aton himuon sa paghatag sing mga asawa para sa mga kalalakin-an nga nabilin?
17 Indi dapat madulaan ang Israel sang isa sang iya 12 ka mga tribo. Kinahanglan magpangita kita sing paagi para indi mapapas ang tribo ni Benjamin,
18 pero indi kita makapahanugot nga ipaasawa sa ila ang aton mga anak nga babayi." Ginsiling nila ini, kay ang mga Israelinhon nagpakamalaut sang bisan sin-o nga magpahanugot sa isa ka Benjaminhon sa pagpangasawa sang isa sang iya mga anak nga babayi.
19 Gani nagsiling sila, "Madali na lang ang tuigan nga piesta sang Ginoo sa Silo." (Ang SiIo yara sa aminhan sang Betel, sa bagatnan sang Lebona, kag sa nasidlangan sang dalan halin sa Betel pakadto sa Sikem.)
20 Ginsingganan nila ang mga Benjaminhon, “Lakat kamo kag magpanago sa mga talamnan sang ubas,
21 kag magbantay. Kon maggwa ang mga pamatan-on nga mga babayi sang Silo sa pagsaot sa tion sang ila piesta, maggwa dayon kamo sa mga talamnan sang ubas. Ang kada isa sa inyo magkuha gikan sa mga babayi sang mangin-asawa niya paagi sa palugos, kag dalha ninyo sila pabalik sa kadutaan sang Benjamin upod sa inyo.
22 Kon magkari sa amon ang ila mga amay ukon mga kautoran nga mga lalaki sa pagreklamo, singganan namon sila, ‘Kon mahimo ihatag lang sila sa amon, kay wala man namon sila pagkuhaa halin sa inyo paagi sa inaway agod mangin-amon mga asawa. Kag tungod kay wala man ninyo sila pag-ihatag sa amon, wala man kamo makalapas sa inyo saad.'"
23 Ginhimo ini sang mga Benjaminhon. Ang kada isa sa ila nagpili sang iya asawa gikan sa mga kababayin-an nga nagsaot, kag gindala sa pagpalagyo. Dayon nagbalik sila sa ila kaugalingon nga kadutaan, kag ginpatindog liwat ang ila mga banwa kag nagpuyo didto.
24 Sa amo man nga tion, ang mga Israelinhon naghalin, kag ang tagsatagsa ka tawo nagbalik sa iya kaugalingon nga tribo kag panimalay, kag sa iya kaugalingon nga pagkabutang.
25 Wala sing hari sa Israel sadto nga panahon. Ang tagsatagsa nagpagusto lang sang iya luyag himuon.


MGA HUKOM - Kapitulo 20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Ang Israel Nag-aman para sa Inaway
1 Ang tanan nga mga Israelinhon, halin sa Dan sa aminhan tubtob sa Beerseba sa bagatnan, kag halin sa duta sang Galaad sa sidlangan nagsabat sang panawag. Nagtipon sila sing tingob kag naghiliugyon sa atubangan sang Ginoo sa Mispa.
2 Yadto man didto ang mga pangulo sang tanan nga mga tribo sang Israel sang pagtipon sang mga tawo sang Dios. May 400,000 tanan ka mga soldado nga nagalakat lang.
3 Nakabati ang mga kaliwat ni Benjamin nga ang iban nga mga Israelinhon nagtaklad pa Mispa. Nagpamangkot ang nga Israelinhon, "Sugiri kami kon paano nahimo ini nga kalautan?"
4 Nagsabat ang Levita, nga ang iya kerida amo ang ginpatay, “Ang akon kerida kag ako nagkadto sa Gabaa, sa kadutaan ni Benjamin sa pagpaligad sang isa ka gab-i didto.
5 Nag-abot ang mga lalaki sang Gabaa sa pagkuha sa akon, kag sadto nga gab-i ginlibutan nila ang balay. Ang tuyo nila amo ang pagpatay sa akon, kag sa baylo sini, ginlugos nila ang akon kerida, kag napatay sia.
6 Gindala ko ang iya bangkay, ginhiwahiwa, kag ginpadala ko sila sa tagsa ka bahin sang kadutaan sang Israel. Ini nga mga tawo nakahimo sing kalautan kag mahigko nga butang sa tunga naton.
7 Kamo tanan nga yari diri mga Israelinhon. Ano bala ang aton pagahimuon nahanungod sini?”
8 Nagtindog sing tingob ang tanan nga mga tawo kag nagsiling, "Wala sing isa sa aton nga magpauli sa iya tolda ukon sa iya balay.
9 Amo ini ang aton himuon: magapili kita sing mga tawo sa pagsala kay sang Gabaa.z
10 Ang isa ka parti sang napulo ka bahin sang mga tawo sa Israel mag-aman sing pagkaon para sa mga hangaway. Ang iban magalakat sa pagsilot sang mga taga-Gabaa tungod sang mahigko nga butang nga ginhimo nila sa Israel.”
11 Gani ang tanan nga mga tawo sa Israel nagtingob sa isa ka tinutoyo nga amo ang pagsalakay sang banwa.
12 Ang mga tribo sang Israel nagpadala sing mensahero sa tanan nga kadutaan sang tribo ni Benjamin nga nagasiling, "Ano ini nga kalautan ang inyo ginhimo?
13 Karon itugyan ninyo inang mga hurong nga mga lalaki sang Gabaa, agod pamatyon namon sila, kag makuha ini nga kalautan sa Israel.” Pero wala magsapak ang mga kaliwat ni Benjamin sa ila mga utod nga mga Israelinhon.
14 Nagtipon sila sa Gabaa halin sa tanan nga mga siyudad sang Benjamin, sa pagpakig-away sa mga tawo sang Israel.
15 Gintipon nila ang 26,000 nga mga hangaway halin sa ila mga siyudad sadto nga adlaw. Wala labot sini, ang mga pumoluyo sang Gabaa nagtipon sing 700 ka mga pinili nga mga tawo.
16 Sa sini nga kadamuon, may 700 ka pinili nga mga tawo nga mga walis. Ang tagsatagsa sa ila makatiro sing terador sa isa ka nahot nga buhok nga wala gid sing paglisa.
17 Ang mga Israelinhon, wala labot ang mga tribo ni Benjamin, nagtipon sing 400,000 ka mga nahanas nga mga hangaway.
Ang Inaway batok sa mga Benjaminhon
18 Nagkadto ang mga Israelinhon sa duog nga ginasimbahan sa Betel. Didto nagpamangkot sila sa Dios, “Ano bala nga tribo ang magauna sa pagsalakay sang mga Benjaminhon?” Nagsabat ang Ginoo, “Ang tribo ni Juda.”
19 Gani nagbangon ang mga Israelinhon sang madason nga aga kag naghimo sila sing kampamento malapit sa siyudad sang Gabaa.
20 Naglakat sila sa pagpakig-away batok sa tribo ni Benjamin kag ginpahamtang nila ang mga  hangaway sing alagisod nga nagaatubang sa siyudad.
21 Ang mga soldado ni Benjamin naggwa sa siyudad, kag sa wala pa matunod ang adlaw ginpamatay nila ang 22,000 ka mga hangaway nga Israelinhon.
22-23 Ang mga Israelinhon nagkadto sa duog nga ginasimbahan kag naghibi sila sa atubangan sang Ginoo tubtob sa gab-i. Nagpamangkot sila sa Ginoo, "Makadto bala kami sa pagpakig-away liwat batok sa amon mga utod nga Benjaminhon?" Nagsabat ang Ginoo, "Huo, lakat kamo.” Gani nag-isog ang mga soldado sang mga Israelinhon, kag ginpahamtang nila liwat ang mga hangaway subong man sang ginhimo nila sang nagligad nga adlaw.
24 Gingubat liwat sang mga Israelinhon ang tribo ni Benjamin.
25 Kag sa liwat, ang mga Benjaminhon naggwa sa Gabaa, kag sa sini nga tion ginpamatay nila ang 18,000 ka mga nahanas nga mga hangaway sang mga Israelinhon.
26 Dayon ang mga Israelinhon nagtaklad pa Betel kag naghibi. Naglingkod sila didto sa atubangan sang Ginoo kag wala magkaon tubtob sa gab-i. Naghalad sila sing mga halad sa paghiambit, kag naghalad sila sing mga halad nga sinunog sa atubangan sang Ginoo.
27 Dayon nagpakighinun-anon sila sa Ginoo. (Sadto nga mga inadlaw, ang Kaban sang Kasugtanan sang Dios yadto didto sa Betel,
28 kag si Pines, nga anak ni Eleasar, nga anak ni Aaron, amo ang gintugyanan sini.) Nagpamangkot sila, "Magalakat bala kami sa pagpakig-away liwat sa amon mga kautoran nga mga Benjaminhon, ukon magauntat kami?" Nagsiling ang Ginoo, "Pakig-away kamo, kay buas padag-on ko kamo batok sa ila.”
29 Gani nagpahamtang ang mga Israelinhon sing mga hangaway sa tago lang sa palibot sang Gabaa.
30 Kag sa ikatlo nga adlaw gingubat nila ang mga hangaway ni Benjamin, kag ginpahamtang nila ang ila mga hangaway sing alagisod nga nagaatubang sa Gabaa, subong sang ila ginhimo sang una.
31 Naggwa ang mga Benjaminhon sa pagpakig-away, kag ginpalagas sila sang mga Israelinhon palayo sa siyudad. Subong sang ginhimo nila sang una, nagsugod sila sa pagpamatay sang pila ka mga tawo sa alagyan pakadto sa Betel, sa alagyan pakadto sa Gabaa, kag sa latagon. Nakapatay sila sing mga 30 ka mga Israelinhon.
32 Nagsiling ang mga Benjaminhon, "Ginalutos naton sila, pareho sang una.” Pero nagsiling ang mga Israelinhon, “Malagyo kita, kag palagson naton sila palayo sa siyudad pakadto sa mga dalanon.”
33 Dayon ang daku nga bahin sang mga hangaway sang Israel nag-isol kag nagtipon sila liwat sing tingob sa Baaltamar, pero ang mga kalalakin-an nga nagapalibot sa siyudad, hinali lang naggwa sa ila mga ginapanaguan sa mga kabatuhan sa palibot sang Gabaa.
34 Napulo ka libo ka mga tawo ang ginpili sing pinasahi gikan sa tanan nga mga Israelinhon, ang nagsalakay sang Gabaa, kag malapuyot gid ang inaway. Wala makahibalo ang mga Benjaminhon nga madali na lang sila malaglag.
35 Ginpadaog sang Ginoo ang mga Israelinhon batok sa mga hangaway sang mga Benjaminhon. Ginpamatay sang mga Israelinhon ang 25,100 sang ila mga kaaway sadto nga adlaw,
36 kag natalupangdan sang mga Benjaminhon nga nalutos sila.
Sa Ano nga Paagi Nagdaog ang mga Israelinhon
Nagpalagyo ang mga Israelinhon sa mga Benjaminhon, kay nagsalig sila sa mga hangaway nga ila ginpapanago sa palibot sang Gabaa.
37 Ini nga mga hangaway hinali lang nga nagsalakay sang Gabaa, naglapta sila, kag ginpamatay nila ang tanan sa banwa.
38 Ang mga hangaway sang Israel kag ang mga soldado nga nagapanago nagkasugot sang isa ka sinyas. Kon makita nila ang daku nga aso nga nagatub-ok halin sa banwa,
39 ang mga Israelinhon nga nagapalagas kag nagapakig-away sa latagon magabalik. Sa sini nga tion, ang mga Benjaminhon nakapatay na sing 30 ka mga Israelinhon. Nagsiling sila sa ila kaugalingon, "Ginalutos naton sila pareho sang una."
40 Karon nagpahayag ang ila sinyas, ang madamol nga aso nagsugod sa pagtub-ok gikan sa banwa. Nagbalikid ang mga Benjaminhon, kag natingala gid sila sang makita nila nga nasunog ang bug-os nga banwa.
41 Dayon nagbalik ang mga Israelinhon, kag nagsalangisag ang mga Benjaminhon, kay natalupangdan nila nga madali na lang sila malaglag.
42 Nagpalagyo sila sa mga Israelinhon kag nagdalagan pakadto sa desierto, pero indi sila makapalagyo. Nakibon sila sang daku nga bahin sang mga hangaway kag sang mga soldado nga nagapagwa sa banwa, kag nalaglag sila.
43 Ginkibon sang mga Israelinhon ang ila mga kaaway, kag ginlagas nila sila nga wala sing untat tubtob sa punta sa sidlangan sang Gabaa, kag ginapamatay sila samtang nagapalagyo sila.
44 Desiotso mil nga pinakaali nga mga hangaway sang mga Benjaminhon ang ginpamatay.
45 Ang iban nagbalik kag nagdalagan pakadto sa desierto sa Bato sang Rimon. Lima ka libo sa ila ang ginpamatay sa mga dalan. Ang nabilin ginpanglagas sang mga Israelinhon kag ginpanglasalasa. Nakapatay sila sing 2,000.
46 Sa kabilugan, 25,000 ka mga Benjaminhon ang ginpamatay sadto nga adlaw, kag tanan sila maisog nga mga soldado.
47 Pero 600 ka mga lalaki ang nagbalik kag nagdalagan pakadto sa desierto, sa Bato sang Rimon, kag nagtener sila didto sing apat ka bulan.
48 Ang mga Israelinhon nagbalik kag nagpakig-away sa nabilin nga mga Benjaminhon, kag ginpamatay nila sila, ang tanan nga mga kalalakin-an, mga kababayin-an, kag mga kabataan, kag subong man ang mga kasapatan, kag ang tagsatagsa nga ila makita. Ginsunog nila ang tagsa ka banwa sa amo nga duog.


zAng isa ka dumaan nga pagbadbad Gabaa; sa Hebreo Geba.


MGA HUKOM - Kapitulo 19

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Ang Levita kag ang Iya Kerida
1 Sadto nga mga inadlaw, sang wala sing hari ang Israel, may isa kaLevita nga nagpuyo sa malayo nga kabakuloran sang Efraim. Nagkuha sia sing isa ka babayi halin sa Betlehem, sa Juda, nga manginkerida niya.
2 Pero naakig sa iya ang iya kerida, kag nagpauli ini sa balay sang iya amay sa Betlehem. Nagtener sia didto sing apat ka bulan.
3 Dayon nagpamat-od ang lalaki sa pag-apas sa iya, kag gin-uloulohan sia sa pagbalik sa iya. Gindala niya ang iya suloguon kag ang duha ka asno. Gin-abiabi sia sang babayi sa balay sang iya amay. Sang makita sia sang amay sang babayi, gin-abiabi sia sing malipayon.
4 Ang amay sang babayi naghawid sa iya sa pagpabilin, gani nagpabilin sia sing tatlo ka adlaw. Nagkaon ang mag-asawa kag nagtener sila sing mga pila ka gab-i didto.
5 Pagkaaga sang ikap-at nga adlaw, nagbugtaw sila sing aga pa, kag nag-aman sa paglakat. Pero nagsiling ang amay sang babayi sa Levita, "Magkaon ka anay, agod magabakod ang imo lawas. Lakat ugaling dugaydogay."
6 Gani ang amay sang babayi kag ang Levita naglingkod sa pagkaon kag pag-inom. Dayon nagsiling sa iya ang amay sang babayi, "Kon mahimo magpabilin ka sa bug-os nga gab-i, kag magpangalipay ka."
7 Malakat na kuntani ang lalaki, pero ginpilit sia sang amay sa pagpabilin, gani nagtener sia liwat didto sa bug-os nga gab-i.
8 Sa ikalima nga adlaw, aga pa sia nagbangon agod maglakat, pero ang amay sang babayi nagsiling sa iya, "Kon mahimo magkaon ka anay. Karon ka lang dugaydogay lakat." Gani nagkaon sila sing dungan.
9 Sang manuglakat na ang lalaki, ang iya kerida, kag ang iya suloguon, nagsiling ang amay, "Daw hapon na gid ini kaayo, maayo pa magtener na lang kamo sa bug-os nga gab-i. Madulom na dugaydogay, magpabilin na lang anay kamo diri kag magpahuway. Buas, aga pa kamo bugtaw, agod makalakat kamo kag magpauli.”
10-11 Pero indi gusto ang lalaki sa pagpabilin sing isa pa ka gab-i, gani naglakat sia kag ang iya kerida. May duha sila ka mga asno nga may mga montora. Kahapunanon na sang makaabot sila malapit sa Jebus (nga amo ang Jerusalem), gani ang suloguon nagsiling sa iya agalon, “Ngaa indi na lang kita maghapit kag magpabilin sa bug-os nga gab-i diri sa siyudad sang mga Jebusnon?”
12 Pero nagsiling ang iya agalon, "Indi kita maghapit sa siyudad nga ang mga tawo indi mga lsraelinhon. Maligad lang kita kag magpadayon sa Gabaa.
13 Mapadayon kita sa uloonhan, kag magpaligad sing isa ka gab-i sa Gabaa ukon Rama."
14 Gani ginligaran nila ang Jebus kag nagpadayon sila sa ila dalanon. Nagahinunod na ang adlaw sang makaabot sila sa Gabaa, sa kadutaan sang tribo ni Benjamin.
15 Naghapit sila didto sa pagpaligad sang gab-i. Nagsulod ang Levita kag naglingkod sa plasa sang siyudad, pero wala gid sing tawo nga nag-agda sa ila sa pagdayon sa ila balay sadto nga gab-i.
16 Sadto nga tion, may tigulang nga lalaki nga nagapauli, halin sa iya obra sa uma. Ini nga tawo didto anay nagapuyo sa kabakuloran sang Efraim, pero karon nagatener sia sa Gabaa. Ang mga tawo didto naggikan sa tribo ni Benjamin.
17 Natalupangdan sang tigulang nga lalaki ang tawo nga umalagi didto sa plasa sang siyudad, kag ginpamangkot sia sang tigulang, "Taga-diin ka bala, kag diin ka makadto?"
18 Nagsabat ang Levita, "Nagapanglakaton kami halin sa Betlehem sa Juda, kag nagapakadto kami sa malayo nga duog sa kabakuloran sang Efraim, diin  ako nagapuyo. Nagkadto ako sa Betlehem, pero, karon nagapauliy na ako. Wala sing isa nga nag-agda sa akon sa pagdayon sa iya balay.
19 May inugpakaon kami kag inugpahalab para sa amon mga asno, may tinapay kag bino para sa akon kag sa akon kerida, kag para sa akon suloguon. May tuman kami nga balon para sa amon kinahanglanon."
20 Nagsiling ang tigulang nga lalaki, “Didto lang kamo dayon sa akon balay! Ako ang mahibalo sa imo, kon mahimo indi ka magpabilin sini nga gab-i sa plasa."
21 Gani gindala niya sila pauli sa iya balay, kag ginpakaon niya ang ila mga asno. Ang iya mga bisita nanghinaw sang ila mga tiil, kag nagkaon kag nag-inom.
22 Nagakinasadya gid sila, sang hinali may mga hurong gikan sa banwa nga naglibot sa balay kag nagpamukpok sa puwertahan. Nagsiling sila sa tigulang nga lalaki, "Pagwaa ang lalaki nga nag-upod dira sa imo! Luyag namon sia himuslan!"
23 Pero naggwa ang tigulang nga lalaki kag nagsiling, "Kon mahimo mga abyan, indi lang ninyo paghimoa ina! Indi ninyo paghimoa ina nga kalautan kag mahigko nga butang! Ini nga tawo akon bisita.
24 Yari ang iya kerida, kag ang akon ulay nga anak nga dalaga. Dalhon ko sila diri sa gwa kag ihatag ko sila sa inyo. Pagusto kamo kon ano ang himuon ninyo sa ila. Pero indi lang ninyo paghimoa ining malaut nga butang sa sini nga tawo!"
25 Pero ang mga tawo indi magpati sa iya. Gani ginkuha sang Levita ang iya kerida kag ginpagwa sa ila. Ginlugos nila sia kag ginhimuslan sa bug-os nga gab-i, kag wala mag-untat tubtob maaga.
26 Sang kaagahon na, nag-abot ang babayi kag natumba sa puwertahan sang balay sang tawo sa diin yara ang iya bana. Nagpabilin sia didto tubtob magsanag ang adlaw.
27 Sang pagbugtaw sang iya bana sadto nga aga, kag sang ginbuksan niya ang puwertahan sa pagpadayon sang iya paglakat, nakita niya ang iya kerida nga nagahamyang sa atubangan sang balay, nga ang iya kamot nagadab-ot sang puwertahan.
28 Nagsiling ang Levita, "Bangon ka, kay malakat na kita." Pero wala gid sing sabat. Gani ginsablay niya ang bangkay sang iya kerida sa likod sang asno, kag naglakat sia sa pagpauli.
29 Sang makaabot sia sa iya balay, nagsulod sia kag nagkuha sing sundang. Ginkuha niya ang bangkay sang iya kerida, kag ginhiwahiwa niya ini sa napulog duha ka parti kag ginpadala niya sila sa tagsa ka bahin sang duta sang Israel.
30 Ang tagsatagsa nga nakakita sini nagsiling, "Wala pa gid kami makakita sing subong sini! Wala pa gid sing natabo nga pareho sini halin sang paggwa sang mga Israelinhon sa Egipto. Hunahonaa ninyo! Ano bala ang aton himuon nahanungod sini?"


ynagapauli; sa Hebreo nagapakadto sa balay sang GINOO.


MGA HUKOM - Kapitulo 18

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Si Miqueas kag ang Tribo ni Dan
1 Wala sing hari sa Israel sadto nga panahon. Sadto nga mga inadlaw, ang tribo ni Dan nagapangita sing kadutaan nga pagaangkunon kag pagapuy-an. Sa mga tribo sang Israel, ang tribo ni Dan wala pa makabaton sing duta nga ila pagapanag-iyahan tubtob sadto nga tion.
2 Gani ang mga kaliwat ni Dan nagpili sing lima ka mga lalaki nga maisog gikan sa tanan nga mga panimalay sa tribo, kag ginpadala sila halin sa mga banwa sang Sora kag Estaol, kag ginsugo sa pag-usisa sang duta kag sa pagpanilag sa mga pumoluyo. Gani nagkadto sila sa kabakuloran sang Efraim kag nagtener sa balay ni Miqueas.
3 Samtang didto sila, nakilala nila ang panghambal sang pamatan-on nga Levita, gani nagdulog sila kag nagpamangkot sa iya, "Ano ang ginahimo mo diri? Sin-o ang nagdala sa imo diri?"
4 Nagsabat sia sa ila, "May kasugtanan kami ni Miqueas. Nagaalagad ako subong nga iya pari, kag iya ako ginasuweldohan.”
5 Nagsiling sila sa iya, "Kon mahimo, pamangkuta ang Dios kon bala magamadinalag-on kami sa sining amon panglakaton.”
6 Nagsabat ang pari, "Wala kamo sing dapat paligban. Ang Ginoo nagatatap sa inyo sa sining inyo panglakaton."
7 Gani ang lima ka mga lalaki naghalin, kag naglakat pakadto sa banwa sang Lais. Nakita nila kon daw ano kalig-on ang pagpuyo didto sang mga pumoluyo pareho sang mga Sidonhon. Malinong sila kag mahipos nga mga tawo, kag wala sing kasuayon. Wala sila ginakulang sang ila mga kinahanglanon. Nagapuyo sila nga malayo sa mga Sidonhon, kag wala sing paghisayo sa iban nga mga katawuhan.
8 Sang magbalik ang lima ka mga lalaki sa Sora kag Estaol ginpamangkot sila sang ila mga kasimanwa kon ano ang ila nakita.
9 Nagsabat sila, “Dali kamo, salakayon naton sila. Nakita namon ang duta, kag maayo gid ini. Indi kamo magpabilin diri nga wala sing ginahimo. Dalidali kamo! Sudla ninyo kag agawon ini!
10 Sa inyo pag-abot didto, masapwan ninyo nga ang mga tawo wala gid nagahunahona nga may malain nga matabo. Isa ini ka malapad nga duta, kag yara ang tanan nga luyag sang isa ka tawo.”
11 Gani naglakat halin sa Sora kag Estaol ang 600 ka mga tawo gikan sa tribo ni Dan nga handa sa pagpakig-away.
12 Nagtaklad sila kag naghimo sing kampamento sa nakatundan sang siyudad sang Hearim sa Juda. Amo ini ang kabangdanan nga ang duog gintawag nga kampamento ni Dan.
13 Halin didto nagkadto sila sa balay ni Miqueas sa kabakuloran sang Efraim.
14 Dayon ang lima ka mga lalaki nga naglakat sa pagpanilag sa kadutaan sa palibot sang Lais, nagsiling sa ila mga kaupdanan, “Nakahibalo bala kamo nga sa sini nga mga balay may isa ka diosdios nga kahoy nga nahaklapan sing pilak? May iban man nga mga diosdios, kag may mga bayu para sa ila. Ano bala sa hunahona ninyo ang aton himuon?”
15 Gani naghapit sila sa balay ni Miqueas sa diin nagapuyo ang pamatan-on nga Levita. Ginpamangkot nila sia kon kamusta man sia.
16 Samtang ang 600 ka mga tawo sang tribo ni Dan nga handa sa pagpakig-away nagatindog sa may puwertahan.
17 Ang lima ka mga espiya nagderetso sa sulod sang balay, kag ginkuha nila ang diosdios nga kahoy nga nahaklapan sing pilak, ang iban pa nga mga diosdios, kag ang ila mga bayu. Ang pari nagpabilin sa puwertahan upod sa 600 ka mga soldado nga lupit sa hinganiban.
18 Sa tapos makakadto ang mga tawo sa balay ni Miqueas, kag makuha ang mga diosdios nga kahoy, ang mga bayu para sini, kag ang larawan nga tinunaw, nagsiling ang pari, “Ano bala ang ginahimo ninyo?"
19 Ginsingganan nila sia, "Maghipos ka. Indi ka maghambal. Mag-upod ka sa amon, kag ikaw ang amon manginpari kag manuglaygay. Indi ka bala luyag nga manginpari para sa isa ka bug-os nga tribo sang Israel, sa baylo sang isa lamang ka panimalay sang isa ka tawo?"
20 Nalipay gid sini ang pari, gani ginkuha niya ang mga diosdios nga kahoy kag ang mga bayu para sini, kag nag-upod sia sa ila.
21 Nagbalik sila kag ginpauna nila ang mga kabataan, mga kahayupan, kag ang ila mga pagkabutang.
22 Malayo na ang ila nalaktan halin sa balay ni Miqueas, sang ginpanawag ang mga lalaki nga kaingod ni Miqueas sa pagpakig-away. Nalambot nila ang mga kaliwat ni Dan,
23 kag ginsinggitan nila sila. Nagbalikid ang mga kaliwat ni Dan, kag nagpamangkot kay Miqueas, "Ano bala ang natabo? Ngaa nga kadamo gid sa inyo nga nagalagas sa amon?"
24 Nagsiling si Miqueas, "Ano bala ang buot ninyo silingon nga nagapamangkot pa kamo kon ano ang natabo? Ginkuha ninyo ang akon pari, kag ang mga diosdios nga akon ginhimo, kag naglakat kamo! Ano na lang ang nabilin sa akon?"
25 Ginsingganan sia sang mga kaliwatan ni Dan, "Maayo pa nga maghipos ka na, ukon maakig ining mga tawo kag salakayon nila kamo, kag ikaw kag ang imo bug-os nga panimalay magakalamatay."
26 Gani nagpadayon sa paglakat ang mga kaliwat ni Dan. Sang makita ni Miqueas nga mas makusog sila sang sa iya, nagbalik sia pauli.
27 Ginkuha sang mga kaliwat ni Dan ang tanan nga ginhimo ni Miqueas kag ang iya pari. Dayon naglakat sila kag ginsalakay ang Lais, isa ka banwa nga ang mga tawo malinong kag wala sing gamo. Ginpamatay nila ang tanan nga mga pumoluyo kag ginsunog ang siyudad.
28 Wala gid sing isa nga yadto didto nga makatabang sa ila, kay ang banwa malayo sa Sidon, kag wala gid sila sing paghisayo sa iban nga mga katawuhan. Ini nga banwa yara sa amo man nga kapatagan sang Betrehob. Ginpatindog liwat sang mga kaliwat ni Dan ang siyudad, kag didto sila nagpuyo.
29 Ginhingalanan nila ang siyudad nga Dan, suno sa ngalan sang ila tigulang nga si Dan, nga anak ni Jacob. Sang una, ini nga banwa gintawag Lais.
30 Ang mga kaliwat ni Dan nagpatindog sing diosdios nga pagasimbahon. Si Jonatan, nga anak ni Gersom, nga anak ni Moises, nag-alagad subong nga pari sang mga kaliwat ni Dan, kag ang iya mga kaliwat nag-alagad subong mga pari nila tubtob sang pagbihag sini nga mga tawo.
31 Ang diosdios ni Miqueas nagpabilin didto tubtob nga ang tolda sang Dios yadto sa Silo.


MGA HUKOM - Kapitulo 17

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Ang mga Diosdios ni Miqueas
1 May isa ka tawo nga ang iya ngalan si Miqueas nga nagpuyo sa kabakuloran sang Efraim.
2 Ginsingganan niya ang iya iloy, "Sang kawaton ang imo 1,100 ka mga pilak, ginpakamalaut mo ang nagkawat kag nabatian ko gid ang imo pagpakamalaut. Tan-awa, yari sa akon ang mga pilak. Ako amo ang nagkawat sadto." Nagsiling ang iya iloy, "Kabay nga bendisyunan ka sang Ginoo, anak ko!"
3 Gin-uli niya sa iya iloy ang 1,100 ka mga pilak. Ang iya iloy nagsiling, “Agod indi mahulog sa imo ang pagpakamalaut, anak ko, ako gid magahalad sini nga mga pilak sa Ginoo. Pagagamiton ini sa paghimo sing diosdios nga kahoy kag pagahaklapan ini sing pilak. Gani karon, iuli ko ini sa imo.”
4 Pero gin-uli man niya ang mga pilak sa iya iloy. Nagkuha ang iya iloy sing duha ka gatos ka mga pilak, kag ginhatag niya sa platero, nga naghimo sing diosdios nga kahoy nga tinigban, kag ginhaklapan ini sing pilak. Ginbutang ini sa balay ni Miqueas.
5 Ining tawo nga si Miqueas may kaugalingon nga duog sa diin sia nagasimba. Naghimo sia sing mga diosdios kag mga bayu para sa ila, kag ginhimo niya ang isa sang iya mga anak nga Ialaki nga iya pari.
6 Wala sing hari sa Israel sadto nga tion. Ang tagsatagsa nagpagusto lang sang iya luyag nga himuon.
7 May isa ka pamatan-on nga Ialaki nga nagapuyo sa banwa sang Betlehem sa Juda. Isa sia ka Levita gikan sa panimalay ni Juda.
8 Naghalin sia sa Betlehem sa pagpangita sang iban nga duog nga pagapuy-an. Sang nagapanglakaton sia nakaabot sia sa balay ni Miqueas sa kabakuloran sang Efraim.
9 Ginpamangkot sia ni Miqueas, "Diin ka bala maghalin?" Nagsabat sia, "Ako isa ka Levita nga taga-Betlehem sa Juda. Nagapangita ako sing duog nga sarang mapuy-an.
10 Nagsiling si Miqueas, "Diri ka lang puyo upod sa akon. Himuon ko ikaw nga akon manuglaygay kag pari, kag hatagan ko ikaw sing napulo ka bilog nga pilak kada tuig, kag mga bayu, kag mga pagkaon."
11 Nagpasugot ang pamatan-on nga Levita sa pagpuyo upod kay Miqueas, kag nanginsubong sia sang isa ka anak ni Miqueas.
12 Ginhimo sia ni Miqueas nga iya pari, kag nagpuyo sia sa balay ni Miqueas.
13 Nagsiling si Miqueas, "Karon nahibal-an ko nga himuon sang Ginoo ang tanan nga maayo para sa akon, kay may pari ako nga isa ka Levita.”


MGA HUKOM - Kapitulo 16

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Si Samson sa Gasa
1 Nagkadto si Samson sa Gasa, sa diin nakita niya ang isa ka babayi nga nagabaligya sang iya dungog, kag naghulid sia sa babayi.
2 Nahibal-an sang mga taga-Gasa nga si Samson yadto didto, gani ginlibutan nila ang duog kag ginbantayan nila sia sa bug-os nga gab-i sa puwertahan sang siyudad. Naghipos lamang sila sa bug-os nga gab-i, nga nagahunahona sa ila kaugalingon, "Mahulat kita tubtob mag-aga, kag aton dayon sia patyon.”
3 Pero naghigda si Samson tubtob sa tungang gab-i. Dayon nagbangon sia kag ginkaptan ang puwerta sang siyudad kag gingabot dala ang mga sera, mga haligi kag mga trangka kag tanan nga bahin sini. Ginpas-an niya ini kag gindala sa putokputokan sang bukid nga nagaatubang sa Hebron.
Si Samson kag si Delila
4 Sa tapos sini, naghigugma si Samson sang isa ka babayi nga taga-Kapatagan sang Sorek, nga ang iya ngalan si Delila.
5 Ginkadtuan si Delila sang lima ka mga pangulo sang mga Filistinhon kag ginsingganan, "Uloulohi sia, kag usisaa kon diin nagahalin ang iya pagkakusog kag kon sa ano nga paagi namon sia madaog kag magapos agod indi na sia makabato sa amon. Ang kadaisa sa amon magahatag sa imo sing 1,100 ka bilog nga mga pilak.”
6 Gani nagsiling si Delila kay Samson, "Kon mahimo sugiri ako kon ngaa man tama gid kakusog sa imo. Ano ang himuon sang isa ka tawo nga Iuyag maggapos sa imo agod indi na ikaw makabato?"
7 Nagsabat si Samson, "Kon gapuson nila ako sing pito ka bag-o kag lab-as nga mga banting sang pana, manginmaluya ako subong sang iban.”
8 Gani gindalhan sang mga pangulo sang mga Filistinhon si Delila sing pito ka bag-o kag lab-as nga mga banting sang pana, kag gingapos sini ni Delila si Samson.
9 May mga tawo nga ginpahulat niya sa isa ka kuwarto, gani nagsinggit sia, "Samson! Yara na ang mga Filistinhon!" Pero ginpangbugras ni Samson ang mga banting sang pana subong sang pagkabugto sang hilo kon sindutan sang kalayo. Gani wala pa gid mahibal-i ang sekrito sang iya pagkakusog.
10 Ginsingganan ni Delila si Samson, "Nahibal-an ko nga ginainto mo lang ako kag ginabutigan. Kon mahimo, sugiri man ako kon sa ano nga paagi magapos ikaw."
11 Ginsingganan sia ni Samson, “Kon gapuson nila ako sang bag-o gid nga mga kalat nga wala pa gid magamit, manginmaluya ako pareho sang iban.”
12 Gani nagkuha si Delila sing bag-o nga mga kalat, kag gingapos niya si Samson. Dayon nagsinggit sia, "Samson! Yara na ang mga Filistinhon!" May mga tawo nga nagahulat sa pihak nga kuwarto. Pero ginpangbugras ni Samson ang mga kalat sa iya butkon subong sang hilo.
13 Nagsiling si Delila kay Samson, "Ginainto mo gihapon ako kag ginabutigan. Sugiri ako kon ano ang paagi sang paggapos sa imo. Ginsingganan sia ni Samson, "Kon ihabol mo ang pito ka salapid sang akon buhok sa teral kag hugton mo ini sa palpal, manginmaluya ako subong sang iban."
14 Dayon ginpatulog sia ni Delila, kag ginhabol niya sa teral ang pito ka salapid nga buhok ni Samson. Ginhugot niya ini sa palpal, kag nagsinggit, "Samson! Yara na ang mga Filistinhon!" Pero nagbugtaw si Samson kag ginpalos niya ang iya buhok sa teral.
15 Gani nagsiling si Delila sa iya, “Ngaa man nga nagasiling ka nga ginahigugma mo ako, nga may ginalikom pa ikaw sa akon? Katatlo mo na ako intuon, kag wala mo pa ako masugiri kon ngaa kakusog gid sa imo."
16 Nagpadayon sia sa pagpamangkot kay Samson adlaw-adlaw. Tinak-an gid si Samson sang pagpamilit sa iya ni Delila sa bagay nga naghandom na lang sia nga nagasiling, "Mas maayo nga mapatay na lang ako."
17 Sang ulihi, ginsugiran na lang niya si Delila sang kamatuoran. Nagsiling si Samson, “Wala gid maguntingi ang akon buhok, kay ginhalad ako sa Dios subong isa ka Nazareox halin sa akon pagkatawo. Kon guntingan ako sang akon buhok, madula ang akon kusog, kag manginmaluya ako pareho sang iban.”
18 Sang mahibal-an ni Delila nga ginsugiran sia ni Samson sang kamatuoran, nagpadala sia sing mensahi sa pangulo sang mga Filistinhon kag nagsiling, “Balik kamo sing makaisa na lang, kay ginsugiran niya ako sang matuod." Dayon nag-abot sila nga may dala nga kuwarta.
19 Ginpatulog ni Delila si Samson sa iya mga paa, kag nagtawag sang isa ka tawo nga naggunting sang pito ka salapid nga buhok ni Samson. Dayon ginpukaw ni Delila ang balatyagon ni Samson, pero maluya na sia.
20 Nagsinggit si Delila, "Samson! Yara na ang mga Filistinhon!" Nagbugtaw sia kag naghunahona sa iya kaugalingon, "Manginpalos ako kag manginhilway subong sang una." Wala sia makahibalo nga ginbayaan na sia sang Ginoo.
21 Gindakop sia sang mga Filistinhon kag ginlukat nila ang iya mga mata. Gindala nila sia sa Gasa, kag ginkadenahan sang saway. Ginpaobra nila sia sa galingan didto sa prisuhan.
22 Pero nagsugod sa pagtubo liwat ang iya mga buhok.
Napatay si Samson
23 Nagtipon sing tingob ang mga pangulo sang mga Filistinhon sa pagsaulog kag sa pagdulot sang daku nga halad sa ila dios nga si Dagon. Nagkanta sila, "Ginpadaog kami sang amon dios batok sa amon kaaway nga si Samson!"
24 Nagakinasadya sila, gani nagsiling sila sing pagdayaw sa ila dios, "Ginpadaog kami sang amon dios batok sa amon kaaway, nga naglaglag sang amon duta kag nagpamatay sang madamo sa amon!"
25 Nagakinasadya sila, gani nagsiling sila, "Dalha ninyo diri si Samson agod yagutaon naton sia!" Sang mapagwa nila sia sa prisuhan, ginyaguta nila sia, kag ginpatindog nila sia sa gin-utlan sang mga haligi.
26 Nagsiling si Samson sa bata nga lalaki nga nagatuytoy sa iya, “Patanduga ako sa mga haligi nga nagatukod sini nga balay. Luyag ako magsandig."
27 Nagaginutok ang mga babayi kag mga lalaki sa amo nga templo. Ang lima ka mga pangulo nga Filistinhon yadto man didto, kag may mga 3,000 ka mga lalaki kag mga babayi sa ibabaw sang atop, nga nagatan-aw kay Samson kag nagayaguta sa iya.
28 Dayon nagpangamuyo si Samson, "O Ginoong Dios, kon mahimo dumdoma ako. Kon mahimo, O Dios, hatagi ako sing kusog bisan makaisa na lang, agod nga makatimalos ako sa mga Filistinhon tungod sang akon duha ka mata."
29 Gin-uyatan ni Samson ang duha ka haligi nga yara sa tunga nga nagatukod sang templo. Ginduso niya ini,
30 kag nagsinggit, "Bisan mapatay ako, basta upod lang sa mga Filistinhon!" Sa bug-os niya nga kusog iya ginduso ang mga haligi, kag nalusod ang templo sa mga pangulo kag sa tagsatagsa nga yadto didto. Madamo pa nga mga tawo ang iya napatay sang mapatay sia sang sa mga tawo nga napatay niya sang buhi pa sia.
Sa bug-os niya nga kusog iya ginduso ang mga haligi. (16:30)
31 Karon nagdulhog ang iya mga kautoran nga lalaki kag ang iya bug-os nga panimalay sa pagkuha sang iya bangkay. Gindala nila ang iya bangkay pauli kag ginlubong nila sia sa gin-utlan sang Sora kag Estaol, sa lulobngan sang iya amay nga si Manoa. Nanginpangulo sia sang Israel sa sulod sang 20 ka tuig.


xNAZAREO: Tan-awa ang 13:5.


MGA HUKOM - Kapitulo 15

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
1 Sang ulihi, sang tig-alani sang trigo, nagkadto si Samson sa pagduaw sa iya asawa, kag gindalhan niya sia sang isa ka tinday nga kanding. Ginsingganan niya ang amay sang iya asawa, "Luyag ko magsulod sa kuwarto sang akon asawa." Pero indi niya si Samson pagpasudlon.
2 Ginsingganan niya si Samson, "Ang dumdom ko gid nga ginadumtan mo sia, gani ginpaasawa ko sia sa imo abyan. Pero ang iya nga manghod nga babayi matahom pa sa iya, kag mangin-imo sia sa baylo sang imo asawa."
3 Nagsiling si Samson, "Sa sini nga tion indi ako mabasol kon ano ang akon himuon sa mga Filistinhon!"
4 Gani naglakat sia kag nagdakop sang 300 ka mga singgalong. Gintabid niya ang mga ikog nila tagduhadoha kag ginbutangan sing mitsa sa ulot sang tagsa ka paris.
5 Dayon ginsindihan niya ang mga mitsa, kag ginbuy-an ang mga singgalong sa kaumhan sang trigo sang mga Filistinhon. Ginsunog niya indi lamang ang natumpi nga mga trigo, kundi pati man ang mga alanyon sa kaumhan. Nasunog man ang katamnan sang mga olibo.
6 Dayon nagpamangkot ang mga Filistinhon, “Sin-o ang naghimo sini?” Nahibal-an nila nga si Samson ang naghimo sini, tungod kay ang ugangan niya nga Timnahanon nagkuha sang asawa ni Samson kag ginpaasawa sa abyan ni Samson. Gani naglakat ang mga Filistinhon kag ginsunog ang babayi tubtob mapatay, kag ginsunog ang balay sang iya amay.
7 Ginsingganan sila ni Samson, "Amo gali ini ang ginahimo ninyo! Ginasumpa ko nga indi ako mag-untat tubtob indi kamo tanan mabalusan!"
8 Ginsalakay niya sila sing tudo gid kag ginpamatay ang madamo sa ila. Nian naglakat sia kag nagtener sa kuweba sa pil-as sang Etam.
Ginlutos ni Samson ang mga Filistinhon
9 Nag-abot ang mga Filistinhon kag naghimo sing kampamento sa Juda, kag gingubat ang banwa sang Lehi.
10 Ang mga tawo sang Juda nagpamangkot sa ila, "Ngaa gingubat ninyo kami?" Nagsabat sila, "Nagkari kami sa pagdakop kay Samson, kag sa pagbalos sa iya sang ginhimo niya sa amon."
11 Dayon nagkadto sa kuweba sa pil-as sang Etam ang 3,000 ka mga tawo sang Juda kag nagsiling sila kay Samson, “Wala ka bala makahibalo nga ang mga Filistinhon amo ang nagagahom sa aton? Ano bala ini ang ginhimo mo sa amon?" Nagsabat si Samson, "Ginbalusan man lang sila sang ginhimo nila sa akon."
12 Nagsiling sila sa iya, "Nagkari kami diri sa paggapos sa imo, agod itugyan ka namon sa mga Filistinhon." Nagsiling si Samson, "Magsaad kamo nga indi kamo ang magapatay sa akon."
13 Nagsiling sila, “Indi kami ang magapatay sa imo, kundi amon lang ikaw gapuson kag itugyan sa ila." Gani gingapos nila sia sang duha ka bag-o nga kalat kag gindala halin sa pil-as.
14 Sang makaabot sia sa Lehi, nagdalagan ang mga Filistinhon nga nagasinggit sa pagsugata sa iya. Ginhatagan sia sing kusog sang espiritu sang Ginoo, kag ginpamugto niya ang mga kalat nga nagagapos sang iya mga butkon nga daw pareho lang sang nasunog nga hilo.
15 Nakakita sia sing bago nga sulang nga tul-an sang asno, ginpulot niya ini, kag paagi sini, ginpatay niya ang isa ka libo ka mga tawo.
16 Gani si Samson nagkanta: "Paagi sa sulang nga tul-an sang asno ginpatay ko ang isa ka libo ka mga tawo. Paagi sa sulang nga tul-an sang asno gintumpok ko sila sa mga tinumpokan."v
17 Pagkatapos sadto, iya ginpilak ang sulang nga tul-an sang asno. Yadto nga duog ginhingalanan Bakulod sang Sulang nga Tul-an.
18 Gin-uhaw gid kaayo si Samson, gani nagpanawag sia sa Ginoo kag nagsiling, “Ginhatag mo sa akon ining daku nga pagdaog, kag karon mapatay man lang bala ako atungod sang kauhaw kag pagabihagon sang di-tinuli nga mga Filistinhon?"
19 Nian ginpalitik sang Dios ang yuhob sa duta didto sa Lehi, kag naggwa ang tubig gikan sini. Nag-inom si Samson kag nag-ayo ang iya pamatyag. Gani ang tuboran ginhingalanan Enhakore.w Ini yara pa sa Lehi.
20 Nanginpangulo si Samson sa Israel sa sulod sang 20 ka tuig samtang ang mga Filistinhon nagagahom sa duta.


vMGA TINUMPOKAN: Ini nga pulong kon ihambal daw pareho sang Hebreo nga pulong nga kon sayuron "asno."
wENHAKORE: Ini nga ngalan sa Hebreo nagakahulogan "ang nagapanawag."


MGA HUKOM - Kapitulo 14

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 
◇◇◇◇◇
Si Samson kag ang Babayi sa Timna
1 Nagkadto si Samson sa Timna, sa diin nakita niya ang isa ka babayi nga Filistinhon.
2 Nagpauli sia kag ginsugiran niya ang iya amay kag iloy, "May nakita ako nga isa ka babayi nga Filistinhon sa Timna. Kuhaa ninyo sia, kay luyag ko sia pangasaw-on."
3 Pero nagsiling sa iya ang iya amay kag iloy, "Ngaa magpangasawa ka sang isa ka babayi nga gikan sa mga Filistinhon nga di-tinuli? Wala ka bala sing nakita nga dalaga gikan sa imo mga himata, ukon sa aton mga tawo?" Pero nagsiling si Samson sa iya amay, "Kuhaa ninyo sia para sa akon, kay naluyag gid ako sa iya."
4 Wala makahibalo ang iya amay kag iloy nga ang Ginoo amo ang nagtuytoy kay Samson sa paghimo sini, kay ang Ginoo nagapangita sing kahigayunan sa pagsumpong sa mga Filistinhon. Sa sini nga tion ang mga Filistinhon nagagahom sa Israel.
5 Nagdulhog si Samson upod sa iya amay kag iloy pakadto sa Timna. Sang nagapakadto sila sa talamnan sang ubas didto, nabatian niya ang bataon nga leon nga nagangurob sa iya.
6 Pero si Samson ginhatagan sing kusog sang espiritu sang Ginoo. Gindakop niya ang leon kag ginpihak sang iya lamang kaugalingon nga mga kamot, nga daw pareho lamang sang tinday nga kanding. Pero wala niya pagsugiri ang iya amay kag iloy sang iya ginhimo.
7 Dayon nagkadto si Samson kag naghambal sa dalaga, kag naluyag sia sa dalaga.
8 Sang makaligad ang pila ka adlaw nagbalik si Samson sa pagpangasawa sa iya. Naglipas sia sa dalan sa pagtan-aw sang leon nga iya ginpatay, kag natingala sia sang makita niya nga ginapungyotan ini sang mga putyokan, nga may dugos sa sulod sang patay nga lawas sang leon.
9 Ginsandok niya sang iya kamot ang dugos kag ginkaon niya ini samtang nagalakat sia. Nagkadto sia sa iya amay kag iloy kag ginhatagan niya sila. Nagkaon sila, pero wala sila pagsugiri ni Samson nga ginkuha niya ang dugos sa lawas sang leon nga patay.
10 Nagkadto ang iya amay sa balay sang dalaga, kag si Samson nagpapunsyon didto. Amo ini ang kinabatasan sang pamatan-on nga mga lalaki.
11 Sang makita sia sang mga Filistinhon nagdala sila sing 30 ka pamatan-on nga mga lalaki sa pag-upod sa iya.
12-13 Nagsiling si Samson sa ila, "Pakta ninyo ini nga paktakon. Pustahan ko kamo sing 30 ka panid nga mapino nga lino, kag 30 ka ilislan nga malahalon nga mga bayu, nga indi kamo makapakot sang kahulogan sini nga paktakon sa wala pa matapos ang pito ka adlaw nga punsyon." Nagsiling sila sa iya, "Sugiri kami sang paktakon, kay pamatian namon."
14 Nagsiling si Samson: "Halin sa manugkaon nakuha ang kalan-on, halin sa makusog nakuha ang katam-is." Sa tapos ang tatlo ka adlaw, indi pa gid nila mapakton kon ano ang kahulogan sang paktakon.
15 Sang ikap-atu ka adlaw ginsingganan nila ang asawa ni Samson, "Uloulohi ang imo bana nga sugiran kami sang kahulogan sang paktakon. Kon indi ka, sunogon namon ang balay sang imo amay asta ikaw. Kamo nag-agda sa amon agod paimulon kami. Indi bala matuod ini?"
16 Gani ang asawa ni Samson nagkadto sa iya nga nagahibi kag nagsiling, "Wala mo ako ginahigugma, kundi ginadumtan mo ako! Ginhatagan mo sing paktakon ang akon mga abyan, pero wala mo ako pagsugiri sang kahulogan sini!" Si Samson nagsiling sa iya, “Pamati bala anay, wala ko gani pagsugiri ang akon amay kag iloy. Ngaa nga sugiran ko ikaw?"
17 Nagpadayon sa paghibi ang asawa ni Samson sa sulod sang pito ka adlaw sang punsyon tungod sini. Pero sa ikapito nga adlaw ginsugiran sia ni Samson sang sabat, kay nagapamilit gid sia nahanungod sini. Iya dayon ginsugiran ang mga Filistinhon.
18 Gani sa ikapito nga adlaw sa wala pa  makasulod si Samson sa kuwarto, nagsiling sa iya ang mga tawo sang siyudad: "Ano bala ang matam-is pa sa dugos? Ano bala ang makusog pa sa leon?" Nagsabat si Samson: "Kon wala ninyo pag-iarado ang akon baka, wala kuntani kamo makapakot sang akon paktakon.”
19 Nian ginhatagan si Samson sang espiritu sang Ginoo sing kusog, kag nagkadto sia sa Askalon. Ginpatay niya ang 30 ka mga lalaki didto, ginkawatan sila, kag ginhatag niya ang ila malahalon nga mga bayu sa mga tawo nga nagpakot sang iya paktakon. Nagpauli sia nga nagabalingaso sa kaakig tungod sa natabo.
20 Ang asawa ni Samson ginpaasawa sa lalaki nga kaubay sa iya kasal.


uAng iban nga dumaan nga pagbadbad ikap-at; sa Hebreo ikapito.