"Tapos na"

Liturhiya sang Pulong

(Biyernes, Abril 19, 2019)

Biyernes Santo
Pagsaulog sang Pagkasakit sang Ginoo

1. Ang Pagbasa gikan sa Libro ni:

Isaias 52:13–53:12

Ang Ginoo nagasiling, “Ang akon alagad magamadinalag-on sa iya hilikuton; mangingamhanan sia kag pagapadunggan gid. Madamo nga mga tawo ang nakibot sang makita nila sia; nasamaran gid sia nga daw indi na makilala. Pero karon madamo nga mga pungsod ang magakatingala sa iya, kag ang mga hari indi makahambal sa daku nga kahangawa. Makakita sila kag makahangop sang mga butang nga wala gid nila mahibaloi sang una.” Ang mga tawo nagasabat,“Sin-o bala ang nagpati sang amon karon ginabalita? Sin-o bala ang nakakita sang gahom sang Ginoo? Kabubut-on sang Ginoo nga ang iya alagad magatubo kaangay sang isa ka tanom nga nagapanggamot sa mamala nga duta. Wala sia sing tindog ukon kaambong nga matalupangdan naton sia. Wala gid sing katahom sa iya, nga paghandumon naton sia. Gintamay naton sia kag ginsikway; ginbatas niya ang mga pag-antos kag mga kasakit. Wala gani sing isa nga luyag magtulok sa iya—wala naton sia ginsapak subong nga daw wala gid sia sing pulos. “Pero ginbatas niya ang mga pag-antos nga para kuntani sa aton, ang mga kasakit nga kita kuntani ang mapas-an. Pero naghunahona kita nga ang iya mgapag-antos silot nga ginpadala sang Dios. Pero ginpilas sia tungod sang aton mga sala, ginhanot sia tungod sang mga kalautan nga aton ginhimo. Ang silot nga iya gin-antos naghilway sa aton, gin-ayo kita tungod sang mga bunal nga iya naagom. Tanan kita kaangay sang mga karnero nga nagtalang, ang tagsatagsa sa aton naglakat sa iya kaugalingon nga dalan. Kag ang silot ginpatupa sang Ginoo sa iya, ang silot nga bagay sa aton tanan. “Ginpintasan sia, pero ginbaton niya ini sing mapainuboson; wala gid sia magreklamo. Kaangay sang isa ka cordero nga ilihawon, kaangay sang isa ka karnero nga pagaguntingan, wala gid sia magreklamo. 

Wala gid sia magreklamo. (53:7)

Gindakop sia kag ginhukman, kag gindala agod patyon, wala sing nabalaka sang iya dinangatan. Ginpatay sia tungod sang mga sala sang mga tawo. Ginbutang sia sa lulobngan upod sa mga kriminal; ginlubong sia upod samga manggaranon, bisan nga wala sia sing sala nga nahimo, ukon nakahambal sia sing butig.” Ang Ginoo nagasiling, “Ako ang nagbuot nga sia magaantos; ang kamatayon isa ka halad sa pagdala sang kapatawaran. Gani makakita sia sang iya mga kaliwat; magakabuhi sia sing malawig, kag paagi sa iya ang akon plano magamadinalag-on. Sa tapos ang kabuhi sang pag-antos, makaangkon sia liwat sang kalipay; makahibalo sia nga ang iya mga pag-antos indi nanginwalay pulos. Sia ang akon matarong nga alagad; pas-anon niya ang silot sang madamo, kag himuon niya sila nga akon matutom nga mga tawo. Gani hatagan ko sia sing duog nga dungganon, isa ka duog upod sa bantog kag gamhanan nga mga tawo. Ginhatag niya ang iya kabuhi sing kinabubot-on, kag nagpakigbahin sa inagihan sang mga kriminal. Nagtal-os sia sa mga makasasala, kag nag-antos sang silot nga bagay sa ila.”

Salmo sa Pagsabat:

Mga Salmo 31:2, 6, 12-13, 15-16, 17, 25

(S) Amay, sa imo mga kamot ginatugyan ko ang akon espiritu.

Pamatii ako! Karon gid luwasa ako! Ikaw ang akon dalangpan nga magaapin sa akon, ang akon mangangapin nga magaluwas sa akon. Ginadumtan mo ang nagasimba sa di-matuod nga mga dios, pero ako akon nagasalig sa imo. (S)
Ginkalimtan ako sang tanan, nga daw napatay ako; kaangay ako sang butang nga ila ginsikway. Mabatian ko ang paghinutikay sang madamo nga mga kaaway; ang kahadlok nagalibot sa akon! Nagahimbon sila batok sa akon, nga nagapadihot sa pagpatay sa akon. (S)
Yara ako sa gihapon sa imo mga kamot; luwasa ako sa akon mga kaaway kag sa mga nagahingabot sa akon. Ako imo alagad; ipakita ang imo kaayo sa akon, luwasa ako tungod sang imo mapinadayunon nga gugma! (S)
Nagapanawag ako sa imo, O Ginoo; indi pag-itugot nga malutos ako! Kabay nga malutos ang mga malaut, kag kabay nga maghipos sila didto sa kalibutan sang mga patay. Magpakalig-on kamo, kag magpakaisog, tanan kamo nga nagalaum sa Ginoo! (S)

2. Ang Pagbasa gikan sa Sulat sa mga:

Hebreo 4:14-16; 5:7-9

Gani magmalig-on kita sa aton pagtuo. Kay may daku kag pinakamataas kita nga pari nga didto sa atubangan sang Dios—si Jesus, ang Anak sang Dios. Ang aton pinakamataas nga pari nagabatyag man sang aton mga kaluyahon, kay sia man ginsulay sa tanan nga bagay pareho sa aton, pero wala sia magpakasala. Gani indi kita magkahadlok sa pagpalapit sa trono sang Dios, sa diin yara ang grasya. Didto magabaton kita sing kaluoy kag grasya nga makabulig sa tion nga ginakinahanglan naton ini. Sang si Jesus nagakabuhi pa diri sa duta, nagpangamuyo sia kag nag-ampo sa mabaskog nga tingog nga nagahilibion sa Dios nga sarang makaluwas sa iya sa kamatayon. Ginpamatian sia sang Dios, tungod kay mapainuboson sia kag mainampuon. Pero bisan Anak sia sang Dios, nagtuon sia sa pagkamatinumanon paagi sa iya mga pag-antos. Sang nahimpit na sia, nahimo sia nga ginagikanan sang walay katapusan nga kaluwasan para sa tanan nga nagatuman sa iya,

Sa Wala pa ang Ebanghelyo:

Filipos 2:8-9

Si Kristo, tungod sa aton nagbaton sing matinumanon sang kamatayon, kag bisan pa sang kamatayon sa krus. Gani ang Dios nagbayaw sa iya kag naghatag sa iya sang ngalan nga labaw sa tanan nga ngalan.

Pasyon sang aton Ginoong Jesukristo suno kay:

San Juan 18:1–19:42

Sa tapos makapangamuyo si Jesus, naglakat sia upod sa iya mga gintuton-an kag nagtabok sa sapa sang Cedron. May hardin sa sadto nga duog, kag si Jesus nagsulod didto upod sa iya mga gintuton-an. Si Judas nga traidor, nakatultol sini nga duog, kay sa masunson si Jesus kag ang iya mga gintuton-an nagatipon didto. Gani, si Judas nagkadto sa hardin nga may dala nga guban sang mga soldado kag mga gwardya sa templo nga ginpadala sang pangulo nga mga pari kag sang mga Fariseo. May mga hinganiban sila, mga parol kag mga sulo. Si Jesus nga nakahibalo sang tanan nga mahanabo sa iya, nagpalapit sa ila kag nagsiling, “Sin-o bala ang ginapangita ninyo?” Nagsabat sila, “Si Jesus nga taga-Nazaret.” Nagsiling si Jesus, “Ako amo sia.” Si Judas nga traidor nagatindog didto kaupod nila. Sang pagsiling ni Jesus sa ila, “Ako amo sia,” nag-isol sila kag nagkalatumba sa duta. Ginpamangkot sila liwat ni Jesus, “Sin-o gid bala ang inyo ginapangita?” Nagsiling sila, “Si Jesus nga taga-Nazaret.” Si Jesus nagsiling, “Ginsingganan ko na kamo nga ako amo sia. Gani, kon ako ang inyo ginapangita, indi lang ninyo paghilabti ining iban.” (Ginhambal niya ini agod matuman ang iya ginsiling, “O Amay, wala ako sing may nadula bisan isa lang sang tanan nga imo ginhatag sa akon.”) Si Simon Pedro may espada, gingabot niya ini kag ginlabo ang suloguon sang Pinakamataas nga Pari, kag nautas ang iya tuo nga dulonggan. Ang ngalan sang suloguon amo si Malco. Si Jesus nagsiling kay Pedro, “Itagob ang imo espada! Nagahunahona ka bala nga indi ko pag-imnon ang kupa sang pag-antos nga ginhatag sang Amay sa akon?” Ang guban sang mga soldado kag ang ila kapitan kaupod sang mga gwardya nga Judio nagdakop kay Jesus. Gingapos nila sia kag gindala anay kay Anas, ang ugangan ni Caifas nga amo ang Pinakamataas nga Pari sadto nga tuig. Si Caifas amo ang naglaygay sa mga Judio nga mas maayo na lang nga may isa ka tawo nga mapatay para sa tanan nga mga tawo. Si Simon Pedro kag ang isa pa ka gintuton-an nagsunod kay Jesus. Yadto nga gintuton-an kilala gid sang Pinakamataas nga Pari; gani nag-upod sia kay Jesus sa sulod sang hardin sang palasyo sang Pinakamataas nga Pari. Si Pedro iya nagpabilin sa gwa, sa may puwerta. Yadtong gintuton-an nga kilala sang Pinakamataas nga Pari nagbalik sa gwa, ginhambal ang babayi nga nagabantay sang puwerta, kag ginpasulod niya si Pedro. Ang babayi nga nagabantay sang puwerta nagsiling kay Pedro, “Indi bala isa man ikaw sang mga gintuton-an sina nga tawo?” Si Pedro nagsabat, “Indi.” Matugnaw sadto, gani ang mga suloguon kag ang mga gwardya nagdabok sing kalayo kag nagtindog sa palibot sini sa pagpainit-init. Si Pedro nagpalapit kag nagtindog man didto upod sa ila, kag nagpainit-init. Ginpamangkot si Jesus sang Pinakamataas nga Pari nahanungod sang iya mga gintuton-an kag sang iya pagtulon-an. Si Jesus nagsabat, “Pirme ako naghambal sing hayag sa tanan. Nagpanudlo ako sa mga sinagoga kag sa templo sa diin ang mga Judio nagatilipon. Wala ako sing may ginhambal sa tago. Ngaa bala ginausisa ninyo ako karon? Pamangkuta ninyo ang mga nakabati sa akon. Pamangkuta sila kon ano ang ginsiling ko sa ila—nakahibalo sila kon ano ang akon ginpanghambal.” Sang makasiling sini si Jesus, gintampa sia sang isa sang mga gwardya kag ginsingganan, “Amo bala ina ang panabat mo sa Pinakamataas nga Pari?” Nagsabat si Jesus sa iya, “Kon nakasayop gid man ako, pamatud-i ini sa tanan nga yari diri. Pero kon husto ako sa akon ginsiling, ngaa bala nga gintampa mo ako?” Dayon ginpadala ni Anas si Jesus nga nagapos kay Caifas nga Pinakamataas nga Pari. Si Pedro nagatindog pa didto nga nagapainit-init sa kalayo. Gani ang iban didto nagsiling sa iya, “Indi bala ikaw isa man sang mga gintuton-an sina nga tawo?” Si Pedro nagpanghiwala kag nagsiling, “Indi.” Ang isa sang mga suloguon sang Pinakamataas nga Pari nga paryente sang tawo nga gingilangan ni Pedro, naghambal, “Indi bala nga ikaw atong nakita ko upod sa iya didto sa hardin?” Liwat si Pedro nagsiling, “Indi.” Kag sa amo nga tion nagpamalo ang manok. Gindala nila si Jesus halin sa balay ni Caifas pakadto sa palasyo sang Gobernador. Nagapamanagbanag na sadto. Wala magsulod ang mga Judio sa palasyo tungod kay indi sila luyag nga madagtaan, agod nga makakaon sila sang panihapon sa Piesta sang Pascua. Gani si Pilato naggwa sa pagpakigkita sa ila kag nagsiling, “Ano bala ang panumbongon ninyo batok sini nga tawo?” Nagsabat sila, “Kon wala sia sing may nahimo nga malain, wala namon sia kuntani pagdalha sa imo.” Si Pilato nagsiling sa ila, “Dalha ninyo sia kag hukmi suno sa inyo kasugoan.” Ang mga Judio nagsabat, “Indi tugot sa amon ang pagpatay sang tawo.” (Ini nahanabo agod matuman ang ginsiling ni Jesus kon ano nga sahi sang kamatayon ang iya pagaagihan.) Si Pilato nagsulod sa palasyo, gintawag niya si Jesus kag ginpamangkot, “Ikaw bala ang hari sang mga Judio?” Si Jesus nagsabat, “Imo gid bala ini nga pamangkot ukon ginsugiran ka lang sang iban nahanungod sa akon?” Si Pilato nagsabat, “Ano ang dumdom mo, Judio bala ako? Ang imo mga kasimanwa kag ang ila pangulo nga mga pari amo ang nagtugyan sa imo sa akon. Ano bala ang nahimo mo?” Si Jesus nagsabat, “Ang akon ginharian indi sa sining kalibutan. Kon ang akon ginharian yari sa sining kalibutan, ang akon mga sumolunod magapakig-away kuntani, agod nga indi ako matugyan sa mga Judio. Pero ang akon ginharian indi sa sining kalibutan!” Gani si Pilato nagpamangkot sa iya, “Kon amo gali, hari ikaw?” Si Jesus nagsabat, “Ginasiling mo nga ako hari. Tungod sini nagpakatawo ako kag nagkari sa kalibutan sa pagsaksi sa kamatuoran. Ang yara sa kamatuoran nagapamati sa akon.” Si Pilato nagpamangkot, “Ano bala ang kamatuoran?” Sang makasiling sini si Pilato, naggwa sia liwat sa mga Judio kag nagsiling sa ila, “Wala ako sing may nakita nga kabangdanan sa pagkondenar sa iya. 

“Ano bala ang kamatuoran?” (18:38)

Pero suno sa inyo kinabatasan, sa tagsa ka Piesta sang Pascua, nagahilway ako sa inyo sang isa ka binilanggo. Karon luyag bala ninyo nga hilwayon ko ang Hari sang mga Judio?” Nagsinggit sila sa iya, “Indi sia, kundi si Barrabas!” (Si Barrabas isa ka buyong.) 

“Indi sia, kundi si Barrabas!” (18:40)

Dayon ginpakuha ni Pilato si Jesus kag ginpahanot. Ang mga soldado naghimo sing korona nga tunokon kag ginbutang ini sa iya ulo; ginpasuksokan nila sia sing kapa nga granate, kag nagpalapit sila sa iya nga nagasiling, “Mabuhay ang Hari sang mga Judio!” Kag gintampa nila sia. Sa liwat naggwa si Pilato kag nagsiling sa mga tawo, “Hulat anay kamo, kay dalhon ko sia diri, sa pagpakita sa inyo nga wala ako sing may nakita nga kabangdanan sa pagkondenar sa iya.” Gani naggwa si Jesus nga may korona nga tunokon kag kapa nga granate. Si Pilato nagsiling sa ila, “Tan-awa ninyo, yari na ang tawo!” Sang makita sia sang pangulo nga mga pari kag sang mga gwardya, nagsinggit sila, “Ilansang sia sa krus! Ilansang sia sa krus!” Si Pilato nagsiling sa ila, “Sigi, dalha ninyo sia kag ilansang sa krus. Wala ako sing may nakita nga kabangdanan sa pagkondenar sa iya.” Ang mga Judio nagsabat, “May kasugoan kami, kag suno sa sini nga kasugoan, dapat sia mapatay, kay sia nagapaka-Anak sang Dios.” Sang pagkabati sini ni Pilato, hinadlukan pa gid sia tapat. Nagsulod sia liwat sa palasyo kag nagsiling kay Jesus, “Taga-diin ka gid bala?” Pero si Jesus wala magsabat sa iya. Si Pilato nagsiling sa iya, “Indi ka bala maghambal sa akon? Wala ka bala makahibalo nga may awtoridad ako sa paghilway sa imo ukon sa pagpalansang sa imo sa krus?” Si Jesus nagsabat, “May awtoridad ikaw sa akon tungod lamang kay ini ginhatag sang Dios sa imo. Gani ang tawo nga nagtugyan sa akon sa imo may daku pa gid nga sala.” Sang pagkabati sini ni Pilato nagpangita pa gid sia sing paagi sa paghilway sa kay Jesus. Ugaling ang mga Judio nagsinggit, “Kon imo sia hilwayon, indi ikaw abyan sang Emperador! Ang bisan sin-o nga nagapakahari kaaway sang Emperador!” Sang pagkabati sini ni Pilato, gindala niya si Jesus sa gwa kag naglingkod sia sa hukmanan, sa duog nga ginatawag “Ang Plataporma nga Bato,” nga sa Hebreo ginatawag “Gabbata.” Mga alas dose gid sa udto sadto kag bisperas sang Piesta sang Pascua. Si Pilato nagsiling sa mga Judio, “Yari ang inyo hari!” Nagsinggit sila, “Patya sia! Patya sia! Ilansang sia sa krus!” Si Pilato nagpamangkot sa ila, “Luyag bala ninyo nga ipalansang ko sa krus ang inyo hari?” Ang pangulo nga mga pari nagsabat, “Wala kami sing ginakilala nga hari, kundi ang Emperador!” Dayon gintugyan ni Pilato sa ila si Jesus, nga ilansang sa krus. Gani gindala nila si Jesus. Naggwa sia nga nagapas-an sang iya krus pakadto sa “Duog sang Bagol,” nga sa Hebreo ginatawag “Golgota.” 

Naggwa sia nga nagapas-an sang iya krus. (19:17)

Didto ginlansang nila sia sa krus; ginlansang man nila ang duha ka tawo sa krus, ang isa sa wala kag ang isa sa tuo, kag si Jesus sa tunga nila. Si Pilato nagsulat sang isa ka pahibalo kag ginpatapik sa krus. Amo ini ang iya nasulat: “Jesus nga taga-Nazaret, ang Hari sang mga Judio.” Madamo sang mga Judio ang nakabasa sini, kay ang duog sa diin ginlansang si Jesus malapit sa siyudad, kag ang pahibalo ginsulat sa Hebreo, sa Latin, kag sa Griego. Ang pangulo nga mga pari sang mga Judio nagsiling kay Pilato, “Indi pag-isulat ‘Ang Hari sang mga Judio,’ kundi ‘Ini nga tawo nagsiling, ako amo ang Hari sang mga Judio.’” Si Pilato nagsabat, “Ang akon ginsulat, indi na maliwat.” Sang malansang na sang mga soldado si Jesus sa krus, ginkuha nila ang iya mga bayu kag ginpartida nila sa apat ka bahin, tag-isa ka bahin sa tagsa ka soldado. Ginkuha man nila ang iya kunop nga hinabol kag wala sing tinahian. Ang mga soldado nagsiling sa isa kag isa, “Indi lang naton pagpartidahon ini, kundi aton lang pagabutgabotan kon sin-o ang makakuha.” Ini nahanabo agod matuman ang kasulatan: “Ginpartida nila ang akon mga bayu, Kag ginpagabutgabotan nila Ang akon kunop.” Gani ginhimo ini sang mga soldado. Sa tupad sang krus ni Jesus nagatindog didto ang iya iloy, ang utod sang iya iloy, si Maria nga asawa ni Cleofas, kag si Maria Magdalena. Sang makita ni Jesus ang iya iloy kag ang iya hinigugma nga gintuton-an nga nagatindog didto, nagsiling sia sa iya iloy, “Babayi, yari ang imo anak.” Dayon nagsiling man sia sa gintuton-an, “Yari ang imo iloy.” Kag sugod sadto, gindala sang gintuton-an si Maria sa pagpuyo sa iya balay. Nahibaluan ni Jesus nga karon ang tanan tapos na, kag agod matuman ang kasulatan nagsiling sia, “Ginauhaw ako.” May tibod didto nga puno sang maaslom nga bino. Gintusmog nila ang espongha sa bino, gintakod sa tukon nga isopo kag gintunghol sa baba ni Jesus. Sang madimdiman ni Jesus ang bino, nagsiling sia, “Tapos na!” Nagduko sia kag napatay. Dayon ginpangayo sang mga Judio kay Pilato nga tugotan sila sa pagbalbag sang mga batiis sang mga tawo nga nalansang sa krus kag sa pagtaltal sa ila. Ginhimo nila ini kay Adlaw sadto sang Pag-aman, kag indi sila luyag nga ang mga bangkay magpabilin sa krus sa Adlaw nga Inugpahuway, kay ang madason nga adlaw amo ang Adlaw nga Inugpahuway nga labing balaan. Gani naglakat ang mga soldado, kag ginbalbag nila ang mga batiis sang nahauna, kag sang isa pa gid nga ginlansang man upod kay Jesus. Pero sang pag-abot nila kay Jesus, nakita nila nga patay na sia; gani wala nila pagbalbaga ang iya mga batiis. Ugaling ang isa sang mga soldado nga may bangkaw nagbuno sa kay Jesus sa kilid, kag sa gilayon nag-agay ang dugo kag tubig. Ang isa nga nakakita sini nga hitabo nagapamatuod sini; kag ang iya panaksi matuod, kag nahibaluan niya nga nagahambal sia sang kamatuoran, agod nga kamo man magtuo. Nahanabo ini agod matuman ang kasulatan nga nagasiling, “Wala sing isa sang iya mga tul-an nga mabali.” Kag may isa man ka bahin sang kasulatan nga nagasiling, “Ang mga tawo magatulok sa iya nga ila ginbuno.” Sa tapos sini, si Jose nga taga-Arimatea, nagpangayo kay Pilato nga tugotan sia sa pagkuha sang bangkay ni Jesus. (Si Jose isa ka gintuton-an ni Jesus, pero sa tago lamang kay nahadlok sia sa mga pangulo sang mga Judio.) Gintugotan sia ni Pilato, gani naglakat sia sa pagkuha sang bangkay ni Jesus. Si Nicodemo nga nagkadto anay kay Jesus sa gab-i, nag-upod kay Jose. May dala sia nga 45 ka kilo nga inughaplas. Ini sinimbog nga mira kag aloe. Ginkuha nila ang bangkay ni Jesus kag ila ini ginputos sang tela nga lino nga may pahamot, suno sa kinabatasan sang mga Judio sa paglubong. 

Ginkuha nila ang bangkay ni Jesus. (19:40)

Sa duog sa diin ginlansang si Jesus, may isa ka hardin, kag didto may isa ka bag-o nga lulobngan nga wala pa gid malubngi. Didto nila ginlubong si Jesus kay yadto nga adlaw bisperas sang Adlaw nga Inugpahuway sang mga Judio, kag malapit yadto nga lulobngan.

Abril 18 | Abril 20